Lubliniec - Ocalić od zapomnienia

Święcenia kapłańskie 1924r.

14 września 1924r. w Lublińcu odbyła się bardzo ważna uroczystość. Otóż nasze miasto odwiedził ksiądz biskup Anatol Nowak, sufragan krakowski. Księdza biskupa uroczyście witali kapłani, oraz władze miasta o 7.30 pod klasztorem Ojców Oblatów.


Ksiądz Biskup Anatol Nowak

Następnie wszyscy wspólnie udali się do kościoła parafialnego pw. św. Mikołaja, gdzie miały miejsce pierwsze na Górnym Śląsku po 1922r. święcenia kapłańskie. Ksiądz biskup - wyświęcił na księży - dwóch diakonów: Jana Cyrysa z kolegium Ojców Oblatów w Lublińcu, oraz Józefa Brzenskę z Seminarium Śląskiego w Krakowie.


Wnętrze kościoła parafialnego pw. św.Mikołaja,
w którym odbyły się pierwsze na Górnym Śląsku po 1922r.
święcenia kapłańskie  - okres miedzy wojenny

Po święceniach ksiądz biskup Nowak udał się do kościoła pw. św. Krzyża, gdzie spotkał się z parafianami.


Kościół pw. Św.Krzyża - już po przebudowie, która miała miejsce w 1929r.

Poniżej chciałbym przybliżyć sylwetki obu wyświęconych w tym dniu księży, gdyż oboje w mniejszym lub większym stopniu związani byli także z Lublińcem.

Jan Cyrys urodził się 22 grudnia 1894 w miejscowości Grabczok, parafia Brynica (niedaleko Opola) w rodzinie Wojciecha i Zofii Cyrysów (z domu Skrzypek). W dwunastym roku życia wstąpił do junioratu niemieckiej prowincji oblatów, który znajdował się w Valkenburgu (Holandia). Nowicjat w St. Gerlach k. Valkenburgu rozpoczął 14 października 1914r. Z powodu I wojny światowej musiał przerwać nowicjat, ponieważ został wcielony do wojska. Nowicjat ukończył dopiero w 1920r. Pierwszą profesję zakonną złożył w St. Gerlach 17 lutego 1920r., a wieczyste w Lublińcu 17 lutego 1923r. Studia filozoficzne i pierwszy rok studiów teologicznych miał w Hünfeldzie /Niemcy/. Po utworzeniu Polskiej Prowincji Oblatów stał się jednym z pierwszych jej członków i w Lublińcu ukończył studia teologiczne w latach 1922-1924. Święcenia kapłańskie otrzymał w kościele św. Mikołaja w Lublińcu 14 września 1924r.

Po święceniach kapłańskich do 1927 roku pozostał w Lublińcu jako wykładowca i wychowawca w junioracie. W 1927 został skierowany do Kodnia jako misjonarz. Następnie pełnił posługi w: Markowicach (od 1931), Lublińcu, Brzeziu, Poznaniu (gdzie był superiorem), by w 1937r trafić do Katowic. W grudniu 1937r. wyjechał na misję do Francji, skąd powrócił w lutym 1938. W latach 1937-1940 opiekował się kaplica oblacką na Koszutce. W 1940 nowy superior o. Kister usunął o. Cyrysa, który udał się do Boronowa i tam pełnił funkcję proboszcza do 1946r. W 1946r. został administratorem parafii niemieckich oblatów w Strzegomiu, a w 1951 r. administratorem parafii w Bodzanowie.

W 1957 r. po raz kolejny przybył jako misjonarz do Lublińca, ale po roku został superiorem w Laskowicach Pomorskich. Po trzyletnim superioracie znów powrócił do Lublińca jako pomoc duszpasterska. Ostatnią obediencję otrzymał do Katowic w latach 1966-1979. W Katowicach zajmował się przede wszystkim duszpasterstwem we wspólnotach sióstr zakonnych. Był spowiednikiem, w wielu różnych wspólnotach sióstr zakonnych, głosił rekolekcje siostrom, a ponadto podejmował różne posługi duszpasterskie przy parafii na Koszutce.

Zmarł w szpitalu w Murckach 6 września 1979r.


Ksiądz Jan Cyrys OMI

Józef Brzenska urodził się 26 maja 1900 w Łomnicy (powiat oleski). Święcenia kapłańskie przyjął 14 września 1924 w kościele pw. św Mikołaja w Lublińcu. W 1925 roku został wikarym w parafii św. Ap. Piotra i Pawła w Tarnowskich Górach, gdzie proboszczem był ks. kan. Michał Lewek. Przebywając w parafii tarnogórskiej pomagał tamtejszemu proboszczowi jako kapelan więzienny (1925-1929). W latach 1928-1929 przebywał nadal w Tarnowskich Górach, ale już jako katecheta i prefekt tamtejszego Państwowego Gimnazjum Męskiego im. księcia Jana II.

Następnie (1929-1930) został ustanowiony katechetą przy Gimnazjum Żeńskim w Katowicach rezydując przy parafii Św. Ludwika Króla w Panewnikach, by od 1 września 1930 rezydować w Rybniku w parafii MB Bolesnej i w parafii św. Antoniego. Został też dyrektorem Konwiktu Biskupiego im. bpa A. Lisieckiego i jednocześnie katechetą w Prywatnej Szkole Handlowej Izby Handlowej w Rybniku.

W 1932 roku ponownie zmienił miejsce pracy przenosząc się do Pszczyny i pełniąc obowiązki katechety w Państwowym Seminarium Nauczycielskim (męskim) i rezydując w tamtejszej parafii Wszystkich Świętych. Jeszcze w tym samym 1932 roku został administratorem, reaktywowanej 1 stycznia 1932, od czasów Reformacji, parafii św. Bartłomieja w Hażlachu (obecnie diecezja bielsko-żywiecka).

Jak wynika z oficjalnych źródeł diecezjalnych ks. Brzenska pozostał w parafii Hażlach do wybuchu II wojny światowej. Został aresztowany 23 grudnia 1939, więziony w Cieszynie, a następnie w obozach: Sachsenhausen od 6 kwietnia 1940, Neuengamme od 25 lipca 1940, Dachau od 24 sierpnia 1940 (nr obozowy 15552). Wyzwolony 29 kwietnia 1945. Pobyt w obozach nadwyrężył jego zdrowie.

Po opuszczeniu obozu zagłady, w nowej już rzeczywistości powojennej został ustanowiony administratorem parafii św. Szczepana w Katowicach-Bogucicach (od 7 października 1945).

Od 14 września 1951 był proboszczem w parafii św. Mikołaja w Lublińcu. 15 września 1957 został przeniesiony na emeryturę. Kolejne lata spędził w większości w Lublińcu jako kapłan-emeryt rezydując przy parafii św. Mikołaja, bądź przy kościele rektorskim w Kokotku (w 1960 roku utworzono tam samodzielną stację duszpasterską), leżącym od wieków na terenie parafii lublinieckiej. Zmarł w Republice Federalnej Niemiec 25 sierpnia 1975r.

 

Na podstawie:
Katolik Codzienny, 1924, R. 27, Nr. 214
FB - Ojców Oblatów na Koszutce
https://silesia.edu.pl/

Zdjęcia:
FotoPolska
FB - Ojców Oblatów na Koszutce
NAC