Lubliniec - Ocalić od zapomnienia

Franciszek Przybycin

Franciszek Przybycin (a właściwie - Przybyczin) urodził się w Biskupicach(Biskupitz) 30 marca 1900r. w rodzinie Feliksa i Weroniki z domu Kubik.


Rodzice Franciszka - po prawej siedzi ojciec Feliks, po lewej matka Weronika

Po ukończeniu szkoły powszechnej i zawodowej, 30 marca 1918r. rozpoczął pracę w zakładzie budowy maszyn w „Redenhütte” w Zabrzu. Po roku, 17 września 1919r. wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. Wraz z ojcem i bratem - Augustynem Przybycinem brał udział w Powstaniach Śląskich, za co został odznaczony Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi (1930r).


Dyplom dla Franciszka Przybycina,
potwierdzający otrzymanie odznaczenia za zasługi w III Powstaniu Śląskim

Od 1 sierpnia 1921r. do czerwca 1922r. - Franciszek Przybycin - pełnił funkcję podwachmistrza w Policji Plebiscytowej Górnego Śląska  (Apo niem. Abstimmungspolizei). Po jej rozwiązaniu latem 1922r. rozpoczął pracę w Hucie „Pokój” (Friedenshütte Aktiengesellschaft”) Nowym Bytomiu (dzisiaj część Rudy Śląskiej). Jednak po dwóch latach w 1924r. przeprowadził się najpierw do Kalet, gdzie mieszkał jego brat Augustyn i zatrudnił się w fabryce "Natronang", a trzy lata później do Lublińca (1927r). W Lublińcu od 1922r. mieszkali już rodzice Franciszka wraz z siostrą Weroniką. Ojciec pracował w Kasie Skarbowej, zaś w Starostwie jako sprzątaczka zatrudniona była najpierw mama, a potem siostra.

1 kwietnia 1927r. Franciszek Przybycin rozpoczyna pracę w Śląskim Zakładzie Psychiatrycznym jako ślusarz monter i zajmuje się głównie konserwacją i naprawą działających na terenie Zakładu - silników elektrycznych.


Hala elektrowni z Śląskim Zakładzie Psychiatrycznym w 1929r.

28 maja 1928r. Franciszek Przybycin zawarł związek małżeński z ślub z Marią z Bondzów (z którą miał dwójkę dzieci: Mariana i Irenę). Irena zmarła w młodym wieku jeszcze przed wojną na dyfteryt. Marian przeżył wojnę, przeniósł się do Zabrza, uległ wypadkowi podczas pracy (był spawaczem wysokościowym) i do końca życia jeździł na wózku inwalidzkim.


Zdjęcie z wesela Franciszka i Marii Przybycinów,
para młoda siedzi pośrodku, na prawo od nich: Weronika i Feliks Przybycinowie

W 1934r. Franciszek ciężko choruje przez prawie ponad pół roku, najprawdopodobniej w efekcie czego zostaje przesunięty na stanowisko palacza w Zakładzie. W 1939r. - awansuje na starszego palacza.

Gdy w 1936r. w Lublińcu reaktywowano Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" (założone w Lublińcu w 1920r) - Franciszek Przybycin zostaje jego Naczelnikiem. Między innymi dzięki jego zaangażowaniu Towarzystwo się rozwija i składa się z 49 druhów, 8 druhen i 34 młodzieży.


Franciszek Przybycin z synem Marianem w mundurach Sokoła

Wiele wskazuje na to, że we wrześniu 1939r. bierze udział w wojnie Polski, dostaje się do niewoli sowieckiej. Jednak na jesieni 1939r. wraca do Lublińca (być może w ramach wymiany jenieckiej). Po powrocie zostaje aresztowany przez Gestapo, które być może nie ma wiedzy o jego powstańczej biografii. Dzięki temu nie podziela losu brata, który aresztowany we wrześniu 1939r. zostaje zamordowany w okolicach Rawicza w grudniu 1939r. Franciszek Przybycin zostaje zwolniony z aresztu, jednak z nakazem meldowania się. Podczas wojny pracuje jako elektryk przy elektryfikacji gospodarstw rolnych w powiecie lublinieckim.

Udaje mu się przeżyć wojnę i po jej zakończeniu w 1945r. ponownie zostaje zatrudniony w Zakładzie Psychiatrycznym w Lublińcu na stanowisku zastępcy kierownika warsztatu elektrycznego, gdzie pracuje aż do emerytury.

Franciszek Przybycin umiera 20 lutego 1970r. w Lublińcu i zostaje pochowany na cmentarzu parafialnym.


Grób Franciszka i Marii Przybycinów na cmentarzu parafialnym w Lublińcu

W 2021 roku pan Jana Wystrach oraz druh pwd. Bartłomiej Zbączyniak podejmują starania o wpisanie grobu Franciszka Przybycina  do Ewidencji grobów weteranów walk o Wolność i Niepodległość Polski, co udaje się w grudniu tego roku. Wiosną 2022r. dzięki wsparciu Instytutu Pamięci Narodowej grób zostaje odnowiony, staje się też - grobem symbolicznym jego brata Augustyna Przybycina

 

W 25 czerwca 2022r. jego mogiła zostaje odznaczona znakiem pamięci „Tobie Polsko”. Zaś do opieki nad grobem zobowiązuje się 9 Drużyna Harcerska z Hufca ZHP Lubliniec - "Lekka Stopa".

Na podstawie:
Archiwum Państwowe w Katowicach - teczka osobowa
Wspomnienia - Jan Wystrach
Dzieje Dzielnicy Śląskiej "Sokoła" - Wincenty Ogrodziński, Katowice 1937r
Archiwum Państwowe w Katowicach
Marian Berbesz - Cmentarz Wojskowy w Lublińcu
Marian Berbesz - Materiały prywatne
Bernard Szczech - Powiat lubliniecki w latach Powstań Śląskich