Lubliniec - Ocalić od zapomnienia

Pomnik przy kościele św. Krzyża

Pomnik przy kościele św. Krzyża

Autor: Piotr Serafin

Pewnie wielu z was kojarzy niewielki pomnik znajdujący się obok kościoła św. Krzyża w Lublińcu, ale może nie wszyscy wiedzą skąd się tam wziął i na czyją pamiątkę. Otóż stoi tutaj od 1992 roku dzięki staraniom ks. proboszcza Leonarda Pająka, który zabezpieczył i polecił ustawić ten cokół na terenie przykościelnym po dewastacji nagrobka ks. Tomasza Mokrosza. Zniszczenie pomnika znajdującego się wówczas na cmentarzu parafialnym zostało dokonane przez nieznanych sprawców. Cokół z zabytkową tabliczką jest więc pamiątką po byłym proboszczu parafii św. Mikołaja, ks. Tomaszu Mokroszu i jest jednocześnie najstarszym elementem nagrobnym pochodzącym z lublinieckiego cmentarza. Wspomniany cmentarz parafialny (obecna ul. Plebiscytowa) powstał w 1820 roku na terenie podarowanym kościołowi przez Juliannę Schliwa, a pierwszym pochowanym zmarłym było ledwie roczne dziecko - Staś Swatek.

Mały Tomasz urodził się w 1762 w Lublińcu w rodzinie mieszczańskiej Marii i Caspra Mokrosz. Mieszkali niedaleko kościoła na obecnej ulicy Tylnej, gdzie jego ojciec miał niewielką kuźnię. Tomasz Mokrosz ukończył studia teologiczne we Wrocławiu i w 1789 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Proboszczem kościoła św. Mikołaja w Lublińcu został w 1807 roku i pełnił tą funkcję przez 30 lat, aż do śmierci. Oprócz wypełniania swoich obowiązków w kościele bardzo lubił spędzać czas na folwarku farskim, którego zabudowania znajdowały się przy obecnej ul. Poprzecznej. Do folwarku należał wówczas teren pomiędzy ulicami: Poprzeczną, Plebiscytową, Paderewskiego i Oświęcimską. Dochody z gospodarstwa stanowiły wtedy podstawowe źródło utrzymania księży jak i samego kościoła. Za jego kadencji między innymi w latach 1824-1825 wybudowano nową murowaną plebanię przy kościele w miejscu starej, drewnianej, a w 1830 wykonano remont pokrycia dachu i wieży kościoła św. Mikołaja.

Ks. proboszcz Tomasz Mokrosz zmarł na tyfus w Nowy Rok 1837 roku. Z okazałego niegdyś pomnika na cmentarzu w zasadzie pozostała tylko tablica, a napis na niej głosi: „Hier ruhet In Gott der Stadtpfarrer Thomas Mokrosz, geboren den 16 December 1762 – gestorben Am 1 januar 1837” – co znaczy: „Tutaj spoczywa w Bogu proboszcz miasta Tomasz Mokrosz, urodzony 16 grudnia 1762 – zmarł 1 stycznia 1837”.

 

Na podstawie:

Dzieje Kościoła p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Lublińcu” – Jan Fikus senior

Lubliniec. Z dziejów miasta na Górnym Śląsku” – Jan Fikus senior